Celem piwo­war­stwa domo­wego jest przede wszyst­kim samo­dzielne two­rze­nie swo­jego ulu­bio­nego trunku na wła­sną modłę, a więc rów­nież w przy­zwo­itej – i doce­lowo naj­wyż­szej – jako­ści. Jestem nie­po­praw­nym roman­ty­kiem, więc głę­boko wie­rzę, że tak to wła­śnie w przy­padku naszej piwo­war­skiej braci wygląda. Nie­mniej, nie­za­leż­nie od tego jak bar­dzo nam zależy na dosko­na­ło­ści naszych wyro­bów, powin­ni­śmy wziąć pod uwagę aspekt finan­sowy. Liczę, że ten nie jest głów­nym moto­rem do dzia­ła­nia, ale może jed­nak drob­nym cię­ża­rem prze­wa­żyć (prze­WA­RZyć!) szalę i skło­nić nas do zabra­nia się do roboty.

Czy piwo­war­stwo się opłaca? Mógł­bym udzie­lić odpo­wie­dzi jed­nym, krót­kim sło­wem, ale skoro możemy to spraw­dzić, to sprawdźmy!

Sprzęt

Począt­kowo chcia­łem pomi­nąć ten aspekt i sku­pić się jedy­nie na skład­ni­kach. Dosze­dłem jed­nak do wnio­sku, że tekst byłby przez to nie­pełny. Nawet, jeżeli ktoś posiada część sprzętu – w końcu część z tych rze­czy można zna­leźć w domu – to prze­cież te rze­czy też mają jakąś war­tość, więc w prze­szło­ści musie­li­śmy ponieść jakiś koszt. Przejdźmy jed­nak do kon­kre­tów i weźmy pod uwagę naj­bar­dziej bazowy zestaw sprzętu, który pozwoli nam uwa­rzyć piwo w domu.

• Gar­nek ema­lio­wany, 30l z pokrywką – 149,00zł
• Pla­sti­kowy fer­men­tor 30l, z pokrywą, rurką i kra­ni­kiem – 39zł
• Kap­slow­nica ręczna Eterna – 39zł
• Fał­szywe dno – 29zł
• Are­ometr – 21zł
• Ter­mo­metr elek­tro­niczny – 17zł
• Wąż sili­ko­nowy, 1m – 10zł

W sumie: 304zł

Oczy­wi­ście ceny mogą się znacz­nie róż­nić. Gar­nek możemy mieć, możemy poży­czyć od babci lub kupić uży­wany. Zamiast fał­szy­wego dna możemy zro­bić fil­tra­tor z oplotu i zaosz­czę­dzić kilka zło­tych. Ter­mo­metr w kuchni mają raczej wszy­scy, więc tu pew­nie wielu z was koszt odpad­nie, a w nie­któ­rych domach tra­fimy też na balony do wina, które rów­nież nadają się do fer­men­ta­cji piwa (choć tu i tak przyda nam się wia­dro z kra­nem do roz­lewu). Dodat­kowe wia­dro znacz­nie uła­twi nam pracę, tak jak kap­slow­nica sto­łowa, a wężyk spu­stowy do roz­lewu to nie­wielka i naprawdę świetna inwe­sty­cja. Nie­mniej, naj­bar­dziej pod­sta­wowe rze­czy zamy­kają się w 304zł.

Celowo pomi­ną­łem butelki – zdo­by­cie tychże nie sta­nowi w naszym spo­łe­czeń­stwie naj­mniej­szego pro­blemu. Z reguły dosta­niemy za darmo, lub w bar­te­rze za domowe piwo.

Grillowy browarek

Naj­pierw na tapet weźmy opcję budże­tową i uwarzmy piwo jak naj­niż­szym kosz­tem. Z zało­że­nia pro­ste, nie­skom­pli­ko­wane piwo do bez­re­flek­syj­nego sącze­nia przy kieł­ba­sie.

Warka stan­dar­dowa – 20l piwa.

• Słód Pil­zneń­ski – 5kg – 16,50zł
• Chmiel Marynka – 30g – 3,90zł
• Chmiel Lubel­ski – 30g – 4,90zł
• Droż­dże Safale US-05 – 1 paczka – 9,50zł
• Kap­sle – 40szt. – 4,50zł

W sumie: 39,30

Koszt pro­duk­cji jed­nej butelki: 0,90zł
Cena podob­nego piwa w skle­pie: 2,39zł
Koszt butelki pierw­szej warki uwzględ­nia­jąc sprzęt: 8,58zł
Koszt butelki dzie­sią­tej warki uwzględ­nia­jąc sprzęt: 1,74zł

Oczy­wi­ście, można zro­bić to taniej, uży­wa­jąc tań­szych droż­dży lub ścią­ga­jąc nieco z eks­traktu i chmie­le­nia. Gene­ral­nie jed­nak w domo­wych warun­kach ciężko zro­bić coś dobrego scho­dząc poni­żej 60gr na butelce.

Szybkie AIPA

Chmiele są dosyć dro­gie, więc nie możemy ocze­ki­wać, że koszt pro­duk­cji będzie cho­ciażby zbli­żony do „Gril­lo­wego Bro­warka”. Na szybko roz­pi­suję recep­turę na pro­ste Ame­ri­can India Pale Ale, oczy­wi­ście bez wstręt­nych kar­meli!

Warka stan­dar­dowa – 20l piwa.

• Słód Pil­zneń­ski – 7kg – 23,10zł
• Chmiel Mosaic – 30g – 9,90zł
• Chmiel Ama­rillo – 30g – 9,90zł
• Chmiel Citra – 30g – 9,90zł
• Chmiel Cascade – 30g- 7,90zł
• Droż­dże Safale US-05 – 2 paczki – 19zł
• Kap­sle – 40szt. – 4,50zł

W sumie: 84,20

Koszt pro­duk­cji jed­nej butelki: 2,10zł
Cena podob­nego piwa w skle­pie: 8,79zł
Koszt butelki pierw­szej warki uwzględ­nia­jąc sprzęt: 9,70zł
Koszt butelki dzie­sią­tej warki uwzględ­nia­jąc sprzęt: 2,86zł

Pew­nie każdy z warzą­cych już zauwa­żył pewne uprosz­cze­nie – wzią­łem tylko pełne paczki chmieli. Nie pod­jął­bym się roz­pi­sa­nia tego uwzględ­nia­jąc zapasy maga­zy­nowe z odpa­dów. Eks­traktu mamy tu dość sporo jak na ten styl – uwzględ­ni­łem straty z chmie­le­nia i zosta­wi­łem miej­sce na roz­cień­cze­nie nachmie­lo­nej brzeczki.

Smogowy RIS

Co by nie było zbyt lekko, sprawdźmy jak to wypada przy cięż­szym kali­brze. Impe­rialny stout to tak naprawdę styl, który sporo wyba­cza (z wyłą­cze­niem under­pit­chingu!), więc nawet mło­dzi piwo­wa­rzy wycho­dzą z tych warek obronną ręką… zwłasz­cza, jak da im się odpo­wied­nio dużo czasu 😉

Warka stan­dar­dowa – 20l piwa.

• Słód Pil­zneń­ski – 7kg – 23,10
• Słód Château Whi­sky 20ppm – 2kg – 18zł
• Słód Mona­chij­ski II – 1kg – 11zł
• Słód Abbey – 1kg – 7,50zł
• Carafa III Spe­cial – 0,5kg – 4,25zł
• Słód Żytni, Cze­ko­la­dowy – 0,25 – 2,12zł
• Chmiel Iunga – 30g – 5,90zł
• Droż­dże Safbrew T-58 – 5 paczek – 32,50zł (zale­cam gęstwę po Szyb­kim AIPA :P)
• Kap­sle – 40szt. – 4,50zł

W sumie: 104,37

Koszt pro­duk­cji jed­nej butelki: 2,60zł
Cena podob­nego piwa w skle­pie: 12zł
Koszt butelki pierw­szej warki uwzględ­nia­jąc sprzęt: 10,20zł
Koszt butelki dzie­sią­tej warki uwzględ­nia­jąc sprzęt: 3,37zł

Cóż, gdy­by­śmy użyli droż­dży z poprzed­niego piwa, to z ceną zeszli­by­śmy poni­żej AIPY – i to za styl piwa, który jest uwa­żany przez wielu za naj­wy­bit­niej­szy.

Podsumowując

Czy piwo­war­stwo się opłaca? Jeżeli to nie jest zabawa na jeden wie­czór, to jak naj­bar­dziej! Jesz­cze jak! Oczy­wi­ście, są ele­menty, któ­rych nie damy rady wyce­nić, jak np. czas i serce wło­żone w pro­ces. Z dru­giej strony, żadne piwo nie sma­kuje lepiej, jak to (wadliwe) wła­sne z pamięt­nej, pierw­szej warki.

Jest też kilka innych rze­czy, któ­rych nie uwzględ­ni­łem, jak koszt wody, który w naszym kraju jest pomi­jalny przy 20l warce; do wyli­cze­nia o tyle ciężki, że mamy bar­dzo różne nawyki, jeżeli cho­dzi o zuży­cie wody. Tak samo nie pod­li­czam kosztu pod­grza­nia wody – uży­wamy róż­nych źró­deł i mamy prze­różne narzę­dzia. W kon­tek­ście tych obli­czeń to też gro­szowe sprawy.

*Wszyst­kie ceny wzią­łem z browamator.pl. Warto zazna­czyć, że nie jest to naj­tań­szy sklep.

*Ceny można zbić kupu­jąc więk­sze ilo­ści skład­ni­ków. Prze­li­cza­łem z naj­bar­dziej zbli­żo­nych opa­ko­wań, co nie jest w 100% dokład­nym spo­so­bem obli­czeń.